خشونت در هر شکل و موقعیت و به هر دلیلی محکوم است و جهان امروز آن را تحت هیچ شرایطی نمی پذیرد.
در چند روز گذشته در شهر زاهدان اقدام به بمب گذاری مرگباری در مسجد امیرالمومنین آن شهر باعث کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از هم‌وطنان غیرنظامی شد.
مجموعه فعالان حقوق‌بشر در ایرن با ابراز تاسف بسیار و ابراز هم‌دردی با خانواده‌های قربانیان، خشونت را در هر شکلی و از هر سویی که باشد غیرقابل قبول دانسته و آن را محکوم می‌کند.
پیرو این اقدام خشونت آمیز، دستگاههای انتظامی و قضایی که در نقش ضابطین و پاس‌دار حقوق شهروندان هستند در یک اقدام غیرقابل قبول، سه زندانی به نام‌های حاجی نوتی زهی،غلام رسول شاهو زهی و ذبیح الله نارویی را تحت عنوان عوامل دخیل در بمب‌گذاری پس از 30 ساعت از وقوع حادثه مذکور در ملاء عام اعدام کردند.
طبق تحقیقات میدانی مجموعه از این سه تن نتایج به دست آمده حاکی از آن بود ذبیح الله نارویی در اردیبهشت ماه سال جاری به دلیل فعالیت تبلیغی (و نه خشونت آمیز) برای اپوزیسیون بلوچ بازداشت شده و در زمان حادثه در زندانی به سر می‌برد.
با توجه به تحقیقات دیگر و نظر به گفته‌های اخیر مسئولان مربوطه که در رسانه‌های جمعی هم منعکس شده است دو اعدام شده دیگر نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تحت چنین شرایطی بودند.
بنابراین این گزارش‌های تاسف‌بار «مجموعه فعالان حقوق‌بشر در ایران» اعدام زندانیانی که دخیل در موضوع بمب گذاری نبوده‌اند و حقوق قضایی، شهروندی و انسانی آنان به هیچ عنوان رعایت نشده را غیرقابل قبول دانسته و به شدت محکوم می‌کند.
این مجموعه از مسئولین انتظامی و قضایی می‌خواهد که تحت پی‌گرد قرار دادن کسانی که این قانون‌شکنی و سرپوش گذاشتن بر روی حادثه‌ی رخ داده را در دستور کار قرار داده‌اند، به این بی‌قانونی و نقض حقوق شهروندان رسیده‌گی کنند.خشونت در عرصه‌ی اجتماع برآمده از علت‌ها و معلول‌ها است،
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران پیش تر نیز طی موضع‌گیری‌هایی در قبال وضعیت حقوق بشر بلوچستان و افزایش خشونت در این منطقه در صورت بی‌توجهی جامعه مدنی و مدافعان حقوق‌بشر هشدار داده بود.
متاسفانه عدم مدیریت صحیح بحران در منطقه حساس و محروم بلوچستان پس از واقعه مورد اشاره و هم‌چنین نقش‌آفرینی عناصر خودسر و تندرو باعث بالاگرفتن نشانه‌های جنگ مذهبی و خشونت شده است.
شهر زاهدان به خصوص در طی روز گذشته صحنه زد و خورد و خشونت عریان بود.
سرکوب گسترده‌ی حقوق دموکراتیک و ناتوانی شمار فزاینده‌یی از مردم در شکوفاسازی حتا بخش کوچکی از توانایی‌ها و استعدادهای بالقوه‌شان به خاطر فقر یا به علت ماهیت محدود کننده‌ی شرایطی که در آن زنده‌گی می‌کنند را می‌توان از دلائل اصلی بحران در منطقه دانست.
بر اساس آمار رسمی منتشر شده توسط مقامات جمهوری اسلامی ۴۵ در صد از ساکنان استان سيستان و بلوچستان در زير خط فقر زنده‌گی مي‌کنند و نرخ بي‌کاری در اين بزرگ‌ترين استان ايران ۵ برابر حد متوسط در ساير نقاط کشور است.
آمار بي‌سوادان سيستان و بلوچستان را صدرنشين ساير استان‌های کشور کرده است. اعدام وبلاگ‌نویس بلوچ، تخریب مدرسه اهل سنت و اعدام چند تن از علمای اهل سنت در طی ماه‌های اخیر منجمله مصداق‌های دیگر شرایط مورد اشاره هستند.
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران با تکیه بر باورهای انسانی خود به جد از طرف های درگیر در مخاصمه می‌خواهد با پرهیز از اقدامات خشونت‌آمیز بیش‌تر و با احترام به حقوق قانونی و انسانی شهروندان مطالبات خود را پی‌گیری کنند.
افزایش خشونت هیچ‌گاه به از میان رفتن آن منتهی نخواهد شد و با تداوم رویه جاری همواره مراکز جدید خشونت پدید خواهد آمد.به اعتقاد مجموعه، تنها راه حل برای ایجاد یک امنیت پای‌دار و ثبات در منطقه، گسترش دموکراسی و احترام به حقوق بشر و از میان بردن تبعیض، بی‌عدالتی، نژاد پرستی و نیز کاهش نابرابری و دادن حقوق مدنی به مردمی که هنوز از آن محروم‌اند است.
امید است با درک صحیح مسئولان مربوطه، فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر از شرایط حساس منطقه بلوچستان و پیش از شروع همه جانبه‌ی خشونت‌های قومی و مذهبی از بروز یک فاجعه انسانی جلوگیری به عمل آید.
دبیرخانه مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهران – دوشنبه 11 خردادماه 1388
